Większość organizacji pozarządowych (z wyjątkiem m.in. stowarzyszeń sportowych i stowarzyszeń zwykłych) rozpoczyna swoją przygodę z III sektorem od uzyskania wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Jednak wpis dokonywany jest nie tylko wtedy, gdy organizacja powstaje (rejestruje się po raz pierwszy i uzyskuje osobowość prawną). Kontakty z KRS będą towarzyszyły fundacjom i stowarzyszeniom przez cały okres ich działalności, aż do jej zakończenia. Szczególnie tym, które się zmieniają.

Jakie zmiany zgłaszamy do Krajowego Rejestru Sądowego

Sąd rejestrowy musi mieć o nas aktualne informacje. Mamy obowiązek zgłoszenia do sądu wszystkich zmian, jakie następują w naszych danych – upraszczając: w tych danych, które zgłosiliśmy na początku przy rejestracji. Do KRS zgłaszamy więc zmiany w zarządzie czy innym organie stowarzyszenia lub fundacji, zmianę statutu, zmianę nazwy, celów. Wskazówką dla organizacji pozarządowej powinna być treść formularzy (formularze KRS w poradnik.ngo.pl).

zobacz też:
Jakie informacje muszą zgłaszać do KRS fundacje i stowarzyszenia?

Są zmiany, które będziemy musieli zgłosić nie tylko sądowi rejestrowemu. Np. kiedy zmieniamy siedzibę, może się okazać, że zmienia nam się urząd skarbowy. Warto zadzwonić do swojego urzędu (w którym organizacja rozliczała się przed zmianą) i poprosić o informacje czy nowy adres podlega innemu urzędowi i czy będziemy musieli wysłać do nowego urzędu zgłoszenie aktualizacyjne (NIP-8).

Podstawowe ramy zmian zawiera statut

Organizacje często pytają o to, jak dokonać różnych zmian w organizacji. Szczególną ostrożność wykazują w przypadku zmian dotyczących ludzi – np. zmian na stanowisku prezesa, członka zarządu, komisji rewizyjnej. Obawiają się, że obowiązujące prawo nakłada w tym zakresie konkretne ograniczenia. Może się jednak okazać, że w praktyce najwięcej pułapek zawiera… nasz statut. To statut musi określić procedury wyboru na poszczególne funkcje czy kształt organów.

A zmiany w statucie? Jak ich dokonać? O tym też decyduje sam statut. Powinna w nim być zapisana informacja, kto może dokonać zmiany i w jaki sposób może to zrobić.

zobacz koniecznie:
Statut – jaką rolę pełni, jak go zmienić?

Opłaty w KRS – zmian wiele, opłata jedna

Dokonując zmian i zgłaszając je do Krajowego Rejestru Sądowego organizacja pozarządowa ponosi opłatę. Czy zmiana jest jedna, czy zmian jest kilka, opłata jest ta sama. Jej wysokość zależy za to od formy organizacji i od tego, czy prowadzi ona działalność gospodarczą. Np. opłata w przypadku fundacji to 250 zł (jeśli fundacja ma zarejestrowaną działalność gospodarczą) lub 150 zł (bez działalności).

Stowarzyszenia są zwolnione z opłat za wpis do KRS, również wtedy, gdy zmieniają jakieś dane (zobacz: Stowarzyszenie nie płaci za wpis do KRS). Chociaż nie ma przepisu, który automatycznie zwalniałby inne organizacje pozarządowe, np. fundacje, z opłat, to jednak mogą one ubiegać się o zwolnienie. Muszą przy tym wykazać, że nie są w stanie ponieść kosztów postępowania o wpis. Wniosek o zwolnienie należy złożyć w formie pisemnej lub ustnej do protokołu w sądzie. Zwolnienie może być częściowe lub całościowe.

Nie zostaniemy natomiast zwolnieni z opłaty (100 zł) za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, jeżeli mamy wpis w rejestrze przedsiębiorców.