Jaki wpływ na organizacje będzie mieć nowela Kodeksu karnego?

O co chodzi w skrócie?

Nowelizacja potencjalnie poszerzyła grono osób objętych reżimem odpowiedzialności karnej za czyny zabronione w sektorze publicznym na wszystkich członków zarządów i organów kontroli, dyrektorów, głównych księgowych wszystkich spółdzielni i organizacji pozarządowych, jak i na osoby z ich otoczenia, które wchodzą z nimi w relacje i mogą mieć wpływ na ich decyzje.

Co ważne, jest to uczynione bez żadnego zastrzeżenia. Nie będzie więc mieć znaczenia, czy organizacje te mają coś wspólnego z korzystaniem ze środków publicznych lub realizacją zadań publicznych, czy też nie.

Na problem zwrócili uwagę jako pierwsi prawnicy z Fundacji Krakowski Instytut Prawa Karnego w swojej ekspertyzie z 9.06.2019 r. (teza 63 pkt 5 i 6 opinii KiPK https://kipk.pl/dokumenty/opinia2_nowelizacja2019.pdf).

Organizacje pozarządowe jak instytucje publiczne

Najnowsza nowelizacja Kodeksu karnego (po poprawkach Senatu w ostatecznej wersji z 13.06.19) rozszerzyła pojęcie osoby pełniącej funkcje publiczne (art. 115 §19 KK pkt 4 nowe lit. c i d). Wskazując osoby na kierowniczych i kontrolnych stanowiskach użyto bowiem spółdzielni wprost, zaś w projektowanej lit. d pojęcia organizacji krajowej, której nigdzie dotąd nie zdefiniowano. Bazując na dotychczasowym rozumieniu tego pojęcia, trzeba zaakceptować, że chodzi z pewnością m.in. o wszystkie organizacje pozarządowe. Wszystko nabiera rumieńców, gdy wyjaśnić, że przepis ten ma kluczowe znaczenie dla ustalenia kręgu potencjalnych sprawców przestępstw łapownictwa i płatnej protekcji w tzw. sektorze publicznym (art. 228 do art. 230a KK).

Te czyny zabronione obejmują jako potencjalnych sprawców osoby pełniące funkcje publiczne, w tym funkcjonariuszy publicznych oraz osoby, które wchodząc z nimi w relacje, próbują uzyskać coś od tych pierwszych w zamian za korzyść majątkową lub osobistą. Pozornie brzmi w porządku.

Jednak trzeba zwrócić uwagę, że te typy czynów zostały zaprojektowane dla ochrony interesu publicznego w sektorze instytucji, które są z genezy publiczne lub które przez podmioty publiczne są kontrolowane (jak np. instytucje kultury). W efekcie możliwe do wyobrażenia zachowania kryminalizowane w ramach tych przepisów są bardzo obszerne. Trudno wyobrazić sobie cały ogrom konsekwencji i ryzyk, które niesie za sobą “zatroskanie” Państwa o interesy organizacji prywatnych poprzez objęcie ich tym samym reżimem odpowiedzialności karnej, jak w instytucjach publicznych.

Więcej informacji na : https://publicystyka.ngo.pl/jaki-wplyw-na-organizacje-bedzie-miec-nowela-kodeksu-karnego?fbclid=IwAR2Yo4cNMPHrMUoLbMplPwxd5YdM4CWTTq7JevVutR7uMtR36BrzP1l9wzg